ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଭଗବାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବାର ବିଶେଷ ମହତ୍ୱ ରହିଛି। କୁହାଯାଏ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିୟମିତ ଭାବରେ ଇଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ଉଚିତ୍ । ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଦେବତାଙ୍କର ଚିତ୍ର କିମ୍ବା ମୂର୍ତ୍ତିର ହାତ ଧରି ଠିଆ ହେବା ଏକ ପ୍ରାର୍ଥନା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ପ୍ରାର୍ଥନା ସମୟରେ ଭକ୍ତ ଇଶ୍ବରଙ୍କ ବିଷୟରେ ଧ୍ୟାନ କରନ୍ତି, ତାଙ୍କର ଆନନ୍ଦ ଏବଂ ଦୁଃଖ ଭଗବାନଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟନ୍ତି । ଇଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ କରେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ତଥାପି, ଶାସ୍ତ୍ରରେ, ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜିନିଷ ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବାକୁ ହେବ । ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏପରି ପାଞ୍ଚଟି ତ୍ରୁଟି ବିଷୟରେ କହୁଛୁ ଯାହା ପ୍ରାର୍ଥନାର ଶୁଭ ଫଳାଫଳରେ ପରିଣତ ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।
ଭ୍ରମଣ ଧ୍ୟାନ :
ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଇଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ଭକ୍ତଙ୍କ ଧ୍ୟାନ ନଷ୍ଟ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । କୁହାଯାଏ ଯେ ପ୍ରାର୍ଥନା ସମୟରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ନ ଦେଇ ଅନ୍ୟ ଜିନିଷ ଚିନ୍ତା କରିବାର କୌଣସି ଲାଭ ନାହିଁ ।
ଲୋଭ :
ଇଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ଲୋଭର କୌଣସି ଭାବନା ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । କୁହାଯାଏ ଯେ ଯେଉଁମାନେ ଲୋଭରେ ଇଶ୍ବରଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି ଭଗବାନ ସେମାନଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ଏହିପରି ପ୍ରାର୍ଥନା ବୃଥା ହୋଇଯାଏ ।
ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ :
ଶାସ୍ତ୍ରରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । କୁହାଯାଏ ମନ୍ତ୍ର ଜପ ନକରି ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଉପଯୁକ୍ତ ଲାଭ ହୁଏ ନାହିଁ ।
ସର୍ବଦା ମାଗନ୍ତି :
କିଛି ଲୋକଙ୍କର ଅଭ୍ୟାସ ଅଛି ଯେ ସେମାନେ ପ୍ରାର୍ଥନା ସମୟରେ ସର୍ବଦା କିଛି ମାଗନ୍ତି । ଏହି ଅଭ୍ୟାସକୁ ବହୁତ ଭୁଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି । କୁହାଯାଏ ଯେ ଇଶ୍ବର ତୁମର ପ୍ରାର୍ଥନା ଶୁଣନ୍ତି ନାହିଁ ।
ସର୍ବଦା ଦୁଃଖରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା :
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ଯେ କିଛି ଲୋକ ଯେତେବେଳେ ଦୁଃଖ ଭୋଗନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଇଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି । ଏହାକୁ ଏକ ଭୁଲ ଅଭ୍ୟାସ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି । କୁହାଯାଏ ଯେ ଇଶ୍ବର ସେହି ଲୋକମାନଙ୍କର ପ୍ରାର୍ଥନା ଶୁଣନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଖୁସିରେ ମଧ୍ୟ ଇଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି ।
